Net als bij veel andere beroepen, moeten ook adviseurs innoveren en inspelen op nieuwe ontwikkelingen om hun bestaansrecht te behouden. Een manier om uitdagingen in de bouw om te zetten naar kansen is ‘Value Engineering’ (VE): In plaats van direct in oplossingen te denken, bekijken we eerst het probleem, de kansen, de risico’s, de doelen & behoeften (lees Prestaties) in hun onderlinge samenhang. Die vertalen we vervolgens naar te realiseren functies en ideeën (lees Ontwerpoplossingen)
Value Engineering heeft tot doel ‘de waarde’ van ‘de vraag’ te analyseren en waar mogelijk te optimaliseren. Waarde is het kernbegrip binnen Value Engineering. Waarde wordt gedefinieerd als de verhouding tussen de mate van invulling van een behoefte ten opzichte van de gebruikte middelen. Als er dus geen behoefte is, dan heeft iets geen nut en heeft het ook geen waarde. De behoefte kan in functionele termen worden omschreven (bv: Fietsverbinding over de Lek). De middelen worden meestal uitgedrukt in geld. Waarde wordt vaak uitgedrukt met de metaforische formule:
Waarde= (Ontwerpoplossingen*Prestatie) / Gebruikte middelen
Waarde kan verhoogd worden door de bovenstaande verhouding te verbeteren. Dit kan door:
- Ontwerpplossingen optimaliseren
- Prestaties te verhogen
- Kosten te verlagen.
De waarde kan beoordeeld worden als het ontwerp meegenomen wordt in het proces. Als er inzicht is in het ontwerp dan is er ook inzicht in prestaties en kosten van de meeste functies. Het samenspel van probleem, de kansen, de risico’s, de doelen, functies en ideeën & behoeften is essentieel voor het creëren van waarde, en vormt daarmee de kern van Value Engineering.
Toepassen in projecten: werken met een multidisciplinair team.
De VE studie wordt met alle relevante stakeholders en het projectteam uitgevoerd. Functie-analyse (wat moet het doen), kostenanalyse en creatieve fasen (op welke andere manier kan het dat doen) maakten er deel van uit. Hiermee kwam directe communicatie tot stand tussen de disciplines over consequenties van afwegingen die gedurende een sessie gemaakt worden. Het grote voordeel hiervan is dat er gekomen kan worden tot integrale oplossingen die op basis van consensus zijn verkregen. Een ander voordeel was de snelle afstemming tussen disciplines en belangen.
De stappen van VE zijn:
- Informatiefase
- Functieanalysefase
- Creatieve fase
- Evaluatiefase
- Ontwikkelfase
- Presentatiefase
- Conclusie en aanbevelingen
Informatiefase:
In de informatiefase komen de volgende vragen aan de orde, die op de daarna volgende wijze behandeld zullen worden:
- Wat is de huidige situatie?
- Wat is het probleem/de behoefte? en wat zijn de oorzaken?
- Wat is er in het verleden al aan het project gedaan?
- Welke zijn de eisen en wensen van belanghebbenden?
Tevens wordt in deze fase de doelstelling en scope van de VE studie vastgesteld en worden issues en randvoorwaarden geïnventariseerd. Hierover volgt nadere toelichting tijdens de studie.
Functieanalysefase
De functieanalyse is een van de kernactiviteiten van de VE studie. In de functieanalysefase wordt er gestreefd naar het functioneel omschrijven van de behoefte. Het omschrijven van objecten in functies zorgt ervoor dat de kern van behoefte wordt benoemd op een manier dat deze door iedereen begrepen wordt. Tevens wordt hierdoor afstand genomen van de fysieke hoedanigheid van objecten. Er wordt een abstracte omschrijving gegeven van een object. Hierbij staat de vraag “wat doet het?” centraal. Functieomschrijvingen bieden bij de ideegeneratie (de creatieve fase) openingen tot nieuwe ideeën.
Creatieve fase:
Op basis van de geselecteerde functies worden vervolgens alternatieve ideeën gegenereerd. Aan het begin van de ideegeneratie ligt de nadruk op kwantiteit, zonder kritiek en kaders, wellicht voortbordurend op elkaars ideeën, alles is geoorloofd.
Hier komt de meerwaarde BIM naar voren. In het BIM worden de ideeën opgeslagen in een database, gekoppeld aan de onderscheiden objecten of ‘dingen’ die in een bouwwerk voorkomen. Het betreft niet alleen geometrische informatie, maar ook informatie over de niet-geometrische kenmerken van de objecten (bijvoorbeeld materiaal, gewicht, capaciteit, prijs, fabricaat enz.). Een 3D model is daardoor veel rijker aan informatie dan alleen de geometrie. Het grafische 3D model is slechts één van de mogelijke representaties van (een selectie van) de informatie uit de onderliggende database. Het 3D model bevat bovendien niet alle informatie die van belang is voor het vastleggen van het project. ook in dit project komen documenten voor – specificaties, simulaties, documentatiemateriaal, schema’s, afbeeldingen, aanvullende 2D tekeningen enz. – die geen onderdeel zijn van het 3D model, maar die wel op een gestructureerde manier moeten worden opgeslagen en overgedragen
Evaluatiefase
In de evaluatiefase wordt een eerste schifting gemaakt in de grote hoeveelheid ideeën. De ideeën die het meest kansrijk worden geacht, worden verder uitgewerkt in de uitwerkingsfase.
Uitwerkingsfase
Vervolgens zullen de beste ideeën verder ontwikkeld en gecombineerd/geconverteerd worden tot totale concepten. De uitwerking moet dusdanig zijn dat er voldoende inzicht is in de haalbaarheid van het concept en er middels de opgestelde criteria een beoordeling en kostenschatting kan plaatsvinden.
Hier heeft Building information modeling een grote meerwaarde. De haalbare varianten worden verder uitgewerkt. Tijdens deze uitwerkingsfase blijven alle stakeholders betrokken. De modellen worden bekeken, bewerkt en van feedback voorzien. Dit iteratieve proces is een flinke meerwaarde die door BIM wordt gestimuleerd. De stakeholders die minder gevoel hebben met BIM software kunnen wel overweg met de geboden viewers.
Presentatie/ Evaluatiefase
Tijdens de presentatiefase worden de bevindingen uit de uitwerkingsfase gepresenteerd. Vervolgens wordt er gekeken hoe de uitgewerkte ideeën geïntegreerd kunnen worden met de huidige plannen. Deze varianten zullen vervolgens weer gepresenteerd en beoordeeld worden op prijs/prestatie t.o.v. de referentievariant. Voor de beoordeling op prestatie worden meestal prestatiecriteria en weegfactoren opgesteld. Naar verwachting kunnen de criteria gehanteerd worden die in het project al benoemd zijn.
